Słownik austriacki cz. 4 – austriackie kraje związkowe

Dzisiejsza czwarta część słownika austriackiego jest poświęcona geografii.
Takie abc nazw landów, co jest czym na mapie Austrii.

 

Zacznę od nazwy kraju.

 

Austria to po niemiecku Österreich a znaczy to mniej więcej kraina/królestwo wschodnie/na wschodzie. Zabawmy się jednak  analizą słowa das Reich będącego cząstką tej nazwy. To dosyć pojemne słowo i jego tłumaczenie zależy od kontekstu, bywa tłumaczone i jako kraj, i jako państwo ale i królestwo, imperium.
Na przykład spotkacie się z das Reich Alexanders des Großen – imperium Aleksandra Wielkiego chociaż jest słowo das Imperium.
Kolejny przykład z historii to Imperium Romanum, które występuje jako das Römisches Reich a rzadko jako das Römisches Imperium

Gdy napiszemy reich małą literą mamy słowo bogaty, majętny.
Moje tłumaczenie słowa Austria to bogaty kraj na wschodzie. W sumie pasuje do dzisiaj 😉

Österreich składa się z 9 krajów związkowych, mających dość dużo do powiedzenia u siebie i autonomii ale to na inny wpis. To co my tłumaczymy jako kraje związkowe po austriacku nosi nazwę die Länder.
Das Land to kraj, kraina, ziemia zaś der Bund to związek jak das Bundesland

 

Owe 9 krajów związkowych to

 

Dolna Austria – Niederösterreich.
Nieder znaczy dolny, niski.
Niederösterreich –  to ten spory kawałek Austrii, który otacza Wiedeń

Na zachód od Dolnej leży Górna Austria – Oberösterreich.
Ober znaczy górny ale i starszy.
Z ciekawostek o tym landzie wspomnę teraz tylko o fladze – a tak, bo każdy kraj związkowy ma swoją flagę i herb, ta jest taka jak flaga Polski

Gdy będziecie przesuwać palec po mapie Austrii jeszcze dalej na zachód, wchodząc głębiej w Alpy traficie na Salzburg, chodzi teraz jednak o kraj nie miasto czyli das Land Salzburg.
Salzburg to Solnyzamek lub Solnogród.
Macie tu zlepek die Burg – zamek i das Salz – sól.
Flaga tego landu to flaga polska do góry nogami.

Idąc jeszcze głębiej w Alpy dochodzimy do Tyrolu – Tirol. Nazwa regionu ma pochodzić od zamku Tyrol
leżącego dzisiaj w jego włoskiej części TU

Co znaczy  słowo Tyrol? – oto jest pytanie.
Ktoś z was zna odpowiedź?

Najdalej na zachód wysunięty kawałeczek Austrii, wciśnięty między alpejskie szczyty, schodzący do brzegów Jeziora Bodeńskiego to Vorarlberg.

Arlberg to przełęcz w Alpach oddzielająca Tyrol i Vorarlberg, przez którą prowadził stary szlak komunikacyjny. Był on ważny już w starożytności, bo z Tyrolu pochodziło sporo metalu ale i soli. To w Hallstatt istnieje najstarsza kopalnia soli, działająca od starożytności po dziś dzień.
Przełęcz znajdziecie na mapie TU

Vor znaczy przed.
Vorarlberg – to kraj przed przełęczą Arlberg.

Na południu Austrii leży Karyntia, która po niemiecku nazywa się Kärnten.
Co znaczy nazwa tej krainy nikt nie wie. Jedni wywodzą ją od Celtów inni jeszcze z czasów rzymskich ale najczęściej szukają jej źródła u Słowian.

Na północny wschód od Karyntii leży Styria czyli po niemiecku Steiermark.
Nazwa kraju pochodzi od miasta i zamku Steyr leżącego obecnie w Dolnej Austrii TU
Moje poszukiwania znaczenia słowa „steyr“ nie przyniosły efektu. Nie mam pojęcia co znaczy.
Steiermark to Marchia Steyr. Markt to nie tylko targ ale także marchia czyli coś między hrabstwem a księstwem, podległe cesarzowi niemieckiemu.

Burgenland to z kolei najbardziej na wschód wysunięty kawałek Austrii, przyklejony do granicy z Węgrami. Nazwę można przetłumaczyć jako krainę zamków, gdy założymy, że pochodzi od zlepku burg i land. Jest jednak haczyk, bo istnieje słowo bürgen gwarantować, poręczać, brać odpowiedzialność,
Nazwa i land powstały po I wojnie światowej, na podstawie ugody. W powstaniu nazwy miał udział mieć także fakt istnienia 4 zamków nieopodal granicy obecnego Burgelandu.  Ziemie leżące na nowej granicy węgiersko-austriackiej zamieszkują nie tylko Austriacy i Węgrzy ale i Chorwaci – skąd się tam wzięli to ciekawa historia na osobny, długi wpis o historii, kulturze i dialekcie.

Ostatnim, dziewiątym krajem związkowym Austrii jest Wiedeń, który zostawię sobie na kolejną część słownika

 

Beata